De aankomst in een stad, voor het eerst of bij een terugkeer, is altijd een speciaal moment. Ik vraag me altijd af of ik herkenningspunten opmerk, of ik er snel de nodige referentieplekken zal ontdekken of juist overweldigd wordt door de grandeur. Welke vibes zal ik voelen? Zijn het dezelfde kriebels als bij iedere andere stad die ik ken? Zal de wens om me direct naar mijn bestemming te spoeden het winnen van simpelweg genieten van het aankomstmoment? Kan ik dit enthousiasme en deze adrenaline nog wat langer vasthouden?

Al deze gedachten schieten door me heen als ik in een taxi onderweg ben naar mijn appartement in hartje Lissabon, een goede twintig minuten van het vliegveld, zittend midden op de achterbank om de weg voor me goed te kunnen overzien. Niet dat de weg er nu zo aantrekkelijk bij ligt, maar het ritme heeft ‘ie. Wanneer mijn concentratie begint te vervagen, focus ik me op de afspeellijst van de chauffeur. Ik raak geïntrigeerd.

De playlist klinkt als een klok en bestaat uit muziek uit de jaren tachtig en negentig, met gitaren, hoog uithalende stemmen en drums als de Dag des Oordeels. Bepaald niet wat ik verwachtte te horen in een Portugese taxi. De klassiekers uit de heavy metal scene die ik hoor, weet ik te herkennen zonder het bewust in de gaten te hebben. Zoals ‘Bleed’ van Angel Dust en dan, plotseling, deze woorden: ‘I’m your turbo lover, tell me there's no other. I'm your turbo lover. Better run for cover… Turbo… Turbo… Yeaaah… That's cool.’ Judas Priest dus, met ‘Turbo Lover’. En toevallig genoeg – of juist niet – heb ik mijn witte T-shirt aan met ‘TURBO’ erop geprint in zwarte letters. Dít dus, dit is dus mijn welkomstwoord in Lissabon. Ik laat de chauffeur weten dat de songs lekker klinken. Met een glimlach op zijn gezicht schroeft hij het volume nog wat verder op. Welkom in Lissabon!

Bekijk maar eens de monsterlijke Judas Priest ‘Turbo Lover’ -video op YouTube, vol motoren. Motorfietsen hebben altijd deel uitgemaakt van het imago van Judas Priest, on stage, in video’s of waar dan ook.

Mijn – als ik hem zo mag noemen – gids voor de eerste drie-vier dagen in Lissabon heet Manuel Portugal, en ja: dat is zijn echte naam. Wanneer je een contactpersoon zoekt in de motorscene van Lissabon, of zelfs Portugal, of er eentje ter sprake brengt, dan krijg je vaak, zo niet altijd, de naam van Manuel te horen. Ik raak de tel kwijt van het aantal mensen die me zeiden: ‘Goed dat je Manuel kent, hij is het beginpunt dat je nodig hebt’. Hij is net als het middelpunt van een spinnenweb.

Manuel is in de eerste plaats fotograaf, voornamelijk in de motor- en automotive-branches. Maar hij is ook medeoprichter van het Lisbon Motorcycle Film Fest, een jaarlijks festival met korte en lange films, gewijd aan de cultuur en wereld van het motorrijden. Ook is hij hoofdredacteur van het motortijdschrift REV en muzikant in een band. Kortom, de persoon bij uitstek om me te introduceren in de motorscene van Lissabon. Inmiddels kan ik dat bevestigen; voor mij is hij meer dan zomaar een ‘ambassadeur’ voor de motorscene van Lissabon geweest. Een betere gastheer en medereiziger had ik me niet kunnen wensen.

Woorden zijn nog niet genoeg om Manuel te bedanken voor zijn tijd, energie en alles wat hij met me deelde tijdens mijn verblijf. Maar zijn bevlogenheid en warmte voelde ik bij alle mensen die ik in de hoofdstad tegen het lijf liep. Is het verbonden met de stad? De inwoners? De motorwereld? Wat ook de reden, het wás er gewoon en ik ben er dankbaar voor.

Voor mijn komst had ik al een hoop inleidende gesprekken met Manuel, zodat hij zou begrijpen waar ik naar op zoek was. Mijn doel was niet een inventaris te maken van garages en motorbouwers, maar om jou deelgenoot te maken van de cultuur en de spirit als reiziger in de wereld van twee wielen. En hij deed dat voor me. Hoop ik alleen dat ik alles goed genoeg vertaal om het aan jou over te brengen.

Genoeg emoties: ik ben er en neem mijn intrek. Ik parkeer mijn koffer en ontmoet volgens afspraak Manuel die me opwacht in het nationale koetsenmuseum, lokaal bekend onder de naam Museu Nacional dos Coches.

Enfin, eigenlijk staat hij helemaal niet op me te wachten, maar is hij er druk in de weer bij de meeting van de eerste Distinguished Gentleman’s Drive, ook wel DGD. Op de agenda staat een stijlvolle tocht in een antieke koets richting Cascais, een nogal mondaine kustplaats dertig kilometer verderop. De DGD is de vierwielige variant van de Distinguished Gentleman’s Ride en een wereldwijde associatie ter ondersteuning van de Movember-beweging. Er wordt geld ingezameld en bewustzijn gecreëerd voor de psychische en fysieke gezondheidsperikelen onder mannen, zoals prostaatkanker en zelfmoordpreventie. Een nobel goed doel dat navolging en steun verdient en niet genoeg aandacht kan krijgen.

Nu mijn piketpalen bij wijze van referentiepunten zijn geslagen, kan ik me vol storten op deze eerste waanzinnige dag. Allereerst haal ik een BMW R nineT op, met dank aan BMW Motorrad Portugal, Béhème en Manuel in het bijzonder. Hierop kan ik mezelf helemaal in de stad onderdompelen, bepaalde aspecten ontdekken en in stijl bij mensen aankomen. Een stad verkennen op twee wielen is voor mij van cruciaal belang om de sferen, cultuur en mensen in me op te kunnen nemen.

Ik laat Béhème en Manuel achter en rijd met mijn Manuel – hij op zijn Harley, ik op de nineT – naar de andere kant van de stad voor een ontmoeting met Tiago Gonçalves en Luis Costa van UNIK Motorcycles.

Wanneer je over het web surft op zoek naar custom motorworkshops in Portugal, en meer specifiek Lissabon, kom je altijd wel UNIK Motorcycles tegen, zo niet direct. Je voelt hier de dynamiek, de wens om vooruit te komen en een grote hap uit het leven te nemen. Er gebeurt hier een heleboel, op zeer veel vlakken en in zeer veel richtingen. En ik ben razend benieuwd welke afslagen men hier neemt.

Tiago kwam in aanraking met Luis omdat hij bevriend was met zijn vrouw. In die tijd was hij al bezig met bescheiden ombouwprojecten en restauraties voordat hij zijn zinnen zette op een Honda CB250 die hij verbouwde met houten onderdelen, zomaar voor de lol en om zijn passie te voeden.

Toen Luis het ding in twee uur bleek te kunnen verkopen, overtuigde Tiago hem ervan om munt te slaan uit de ombouw van motorfietsen. Ze tikten twee oude BMW’s op de kop en vonden hun eerste klant. Zonder enige referenties of ervaring bouwden ze hun eerste café racer, genaamd ‘ROCA’, op basis van een BMW R45.

Deze ombouw bracht het internet tot ontploffing en gaf het duo ineens zichtbaarheid en een zekere mate van beruchtheid. Ze zetten een klein zaakje op poten en naast het uitvoeren van ombouw van motorfietsen, importeerden en verkochten ze kleine motorfietsen van Mutt Motorcycles uit Engeland. Dat bleek een schot in de roos; ze verkochten er 160 van in anderhalf jaar tijd. In hun workshop begonnen Luis en Tiago hun bedrijfje verder uit te werken en er extra lifestyle-elementen aan toe te voegen door helmenmerken, kleding en motoraccessoires erbij te betrekken.

Dit bleek zo’n succes dat ze hun eigen shop met deze producten openden onder de naam U-DARE. Een zaak starten in 2020, middenin de pandemie, op een steenworp afstand van de LX-fabriek, was een gewaagde zet. Weliswaar is Mutt Motorcycle inmiddels omgedoopt in het merk Bullit, maar het succes blijft aanhouden, getuige de vele uitleveringen van deze motorfietsen tijdens ons bezoek.

Tot vandaag de dag is het ze gelukt om deze woelige tijden zes-zeven mensen in dienst te nemen die de shop en werkplaats runnen en zich ontfermen over onderhoud en ombouw.

Maar dat is nog niet alles; de tafels in de werkplaats achterin liggen vol met de meest bizarre en diverse projecten. Daar een eenvoudig, maar effectief verbouwde Guzzi in afwachting van onderdelen. Ertegenover wordt een knappe restauratie uitgevoerd met verse lak en verchroomde onderdelen, klaar om op hun beurt te worden gemonteerd op een Honda CL. En naast deze twee projecten, staan er nog serieuzere zaken in de wachtkamer. Zo wordt een Benelli zescilinder omgebouwd, van top tot teen, de meest vooruitstrevende klus in de garage.

Ieder deel wordt herzien, gereviseerd, opnieuw ontworpen, nieuw gebouwd; keiharde, pure custombouw.
Naast de Benelli betreden we het Mad Max-universum met – uiteraard - een Kawasaki Z1000, die zijn inspiratie, of zelfs herinterpretatie, put uit de Mad Max Goose Bike. Een heel merkwaardig ding. Maar hoe dan ook, het loopt hier op rolletjes.

Tot slot staat er een oude Yamaha tweetakt racer met werk in uitvoering. Dit project is een goede mix tussen restauratie en ombouw, maar wel met respect voor de normen & waarden uit die tijd. Kennelijk is de eigenaar een voormalige beroemde autocoureur. Klinkt veelbelovend.

Aan het imago dat Luis en Tiago uitstralen is niets gelogen; ze omarmen inderdaad diverse verschillende richtingen, maar wel op een goede manier en met een hoop gevoel en passie. Met dit duo aan het roer, is de ontwikkeling hard gegaan. Ondertussen heb ik aardig trek gekregen, dus gaan we naar een klein lokaal eetcafé tegenover de werkplaats. Maar niet nadat de Bullit-dozen zijn afgeleverd, uitgepakt en afgevoerd, uiteraard.

Manuel en ik stappen weer op onze motoren en grijpen de gelegenheid aan om de Taag te volgen, plaatselijk bekend als de Rio Tejo, richting het centrum van Lissabon. Hier hebben we een afspraak staan met Maria Motorcycles.

Als ik het goed heb moet Maria de eerste garage of bouwer in Portugal zijn geweest die ik leerde kennen, jaren geleden, via een item in het Franse Café-Racer Magazine, als ik me niet vergis. Wanneer die kennismaking plaatsvond weet ik niet precies meer, maar het zal een goede zeven à acht jaar geleden zijn geweest. Toen al hadden ze zich een stijl eigen gemaakt, een op zichzelfd staand universum dat ze hebben weten te koesteren en door te ontwikkelen. Een trefpunt van surf, zon en een beetje relaxen.

Aanvankelijk bestond Maria uit een groep vrienden, een stel motorgasten bestaande uit creatievelingen, ontwerpers, surfers en dergelijke. Zo rond 2010 begonnen ze hun project om motormerken en een gespecialiseerde garage uit de grond te stampen, zoals muzikanten een band beginnen. Zonder duidelijke structuur en going with the flow hadden ze de ambitie om hun eerste machine te bouwen om het creatieve bouw- en productieproces zich eigen te maken.

Momenteel nemen twee van hen, Rui en Luis, die ik ontmoet in de werkplaats, het voortouw en werpen ze zich fulltime op hun avontuur. In het begin dook Luis diep in het technische gedeelte, volgde hij cursussen en ontwikkelde hij zijn netwerk van mensen in Portugal die hem konden assisteren in het mechanische en bouwproces.

Nog even terugkomend op hun eerste ombouw en ervaringen; als basis hadden ze voor een Yamaha XS650 gekozen, een gave motor om op te oefenen. Hierna volgden een Kawasaki W650 en een Triumph Thruxton voor zichzelf en vrienden, voordat de eerste klantenverzoeken binnen kwamen rollen. Met een identiteit die inmiddels zo sterk ontwikkeld is, bestaan de meeste verzoeken uit ‘cartes blanches’, die de mannen van Maria in staat stellen om hun ideeën middels ombouw te versterken, te integreren en over te dragen. Vandaag de dag – en tientallen projecten later – ziet de klant het resultaat pas aan het einde van het creatieve proces, of zelfs pas bij de uitlevering. Een bewijs van vertrouwen tussen de klant en de ontwerpers. Dit vertrouwen en hun algehele reputatie komen bovendien tot uitdrukking in de benadering en het bereik van hun projecten. Waar ze in het begin jaarlijks zo’n tien motorfietsen ombouwden, pakken ze nu nog maar een tweetal projecten per jaar op.

Het moet geavanceerder, complexer en exclusiever. Hierdoor kunnen ze meer tijd spenderen aan zijdelingse projecten, zoals een kledinglijn, samenwerkingsverbanden, helmen, surfboards en alles wat past bij de spirit van de garage. Per slot van rekening is het een creatieve expressie, een uiting die ook ontwikkeld moest worden. Na vijf jaar ontwikkeling aan hun kledingcollectie hadden ze eindelijk de cruise control gevonden in deze tak van hun bedrijf. Inmiddels kan dit onderdeel niet meer als een zijdelings project worden gezien. Sterker nog, sinds corona vertegenwoordigt kleding een aanzienlijk deel van hun inkomsten.

Mocht je je afvragen waar de naam Maria Motorcycles vandaan komt, dan hoef je niet ver te zoeken: Maria is een van de meest gebruikelijke namen in Portugal. In combinatie met de wens om cliché garagenamen te vermijden, vonden ze het gewoon tof om een doodgewone, eenvoudige en land gerelateerde naam toe te passen. Ze beleven er ook plezier aan om mensen te zien lachen wanneer ze de naam van hun garage noemen, gewoon vanwege het onverwachte, verrassende effect. Ze begeven zich graag buiten het gewone door gewoon te blijven.

Een mooie dag wordt afgesloten met bier. Ik laat Manuel weten dat ik graag met de motor over de beroemde hangbrug zou willen rijden die de gemeenten van Almada en Lissabon verbindt, een brug met een verrassend sterke gelijkenis met de Golden Gate Bridge. Die gelijkenis met de evenknie in San Francisco berust niet op toeval. Een Amerikaans bedrijf zag in de vroege jaren zestig de constructie, gebouwd onder dictator Salazar. De brug die aanvankelijk de naam ‘Salazarbrug’ droeg, werd herdoopt in de Ponte 25 do Abril, de dag dat in 1974 de dictatuur ten einde kwam.

Aan de overkant zie je een gigantisch standbeeld van Christus, die in werkelijkheid een heiligdom is van Cristo Rei, met uitzicht over de brug en het stadshart van Lissabon. Dus dachten we: waarom nu de stad niet in? De zon gaat onder, laten we maar eens een kijkje nemen. Met het oversteken van de brug overvalt me het gevoel dat ik had bij aankomst in Hamburg: een zekere chaos, het verkeer, het fraaie uitzicht, de structuur van de brug, aangevuld met de tientallen schepen op de Taag en de zon die een oranje gloed over de stad legt. Het valt niet mee vooruit te blijven kijken en gefocust te blijven op de weg en het verkeer.

Enige ogenblikken later bereiken we de overkant, met Lissabon aan onze voeten. De sfeer voelt industriëler, ruiger, alsof je vanuit Brooklyn uitkijkt over Manhattan, maar tegelijkertijd proef je San Francisco met zijn ontzagwekkende roodkleurige kolos.

We nemen ons voor de avond af te sluiten met een goed, karakteristiek diner in de buurt. Maar Manuels Harley heb ik dan wel buiten de waard gerekend. Hopelijk neemt hij het me niet kwalijk dat ik zijn gevalletje pech ter sprake breng, die voorál niet in een adem genoemd mag worden met een ‘mechanisch defect’. De machinerie had besloten zichzelf in de parkeerstand te manoeuvreren, wat betekende dat de motor wel gewoon liep, maar het licht bleef branden wanneer hij uitgezet werd. Na wat geklungel besloten we maar naar zijn huis te rijden om de accu los te koppelen voordat deze plat zou raken. Alsof het zo gepland was, hadden we een bezoek aan David’s Performance op ons programma staan, een Harley-Davidson-tuner en -specialist. Toeval bestaat niet.

De man achter Motorcycle Cities. Dit is een onafhankelijk uitgegeven magazine dat we toevallig tegen het lijf liepen op een zaterdagmiddagwandeling door Antwerpen.

Wil je meer verhalen lezen vanuit het hart van de urban motorscene, over bouwers die de toekomst vormgeven en de mensen die erin vertoeven? Dan ben je bij ons aan het goede adres! Bewonder en lees de overige journaals en mis ons niet op Instagram: @revit_urban.